Vandaag lag plots bovenstaande brief in de bus. De gemeente Zaandam is van plan het leegstaande UWV-gebouw, op steenworp afstand van ons huis, om te toveren tot een asielzoekerscentrum voor vijfhonderd mensen. Wat je normaal geproken alleen op het nieuws ziet, gebeurt plots in mijn eigen achtertuin.

Ik moet eerlijk toegeven, mijn eerste reactie was “Oei!” Zoveel mensen in dat pand, pást dat überhaupt? Ik vroeg me af of er overlast zou komen, zowel in de zin van rondhangende jongeren als in de zin van “dat zal wel ontzettend lang wachten worden bij de huisarts en apotheek”. Mijn eerste reactie was egoïstisch, maar dit gevoel duurde niet lang.

Want vervolgens dacht ik aan Aminanta, en mijn andere twee ex-stagiaires die in een AZC opgroeiden. Ik dacht aan de keren dat ik met spulletjes naar de Noorderkerk ben gefietst, om de vluchtelingen in het Veldpark te helpen. En ik dacht aan Cook Brummer, en de historie van het pand waarin ik woon.

De fabriek met onze held Cook Brummer

De oude Polak & Schwarz-fabriek. Een Joodse fabriek. Omdat de heren Polak en Schwarz aan het begin van de Tweede Wereldoorlog de bui al zagen hangen, benoemden ze net op tijd een niet-Joodse directeur: Cook Brummer. Cook zorgde ervoor dat het personeel van de fabriek onmisbaar werd verklaard, zodat ze niet werden gedeporteerd. Hij kocht geregeld Duitsers om met illegale sterke drank, die hier, in het gebouw waarin ik nu woon, werd gestookt. Hij heeft de executie van tweehonderd man voorkomen, deelde voedsel uit, vervalste persoonsbewijzen en is zélfs – damn, wat een held – op hoge poten naar Westerbork gegaan, toen de Duitsers tóch een aantal van zijn medewerkers hadden opgepakt. En hij kreeg ze nog terug ook.

Dus terwijl men op de Facebookpagina van Hart van Nederland (en weet ik waar al niet meer) losgaat over hoe “ons land wordt weggegeven”, terwijl mensen die niet eens in Zaandam wónen roepen dat ze de stad voortaan zullen boycotten (doei, Primark zal je vijf euro missen!) en een stelletje analfabeten dingen typt over “strond” en “wat je krijg als je op de vekeerde partij stemd” (en dan wat zeggen over buitenlanders die de taal niet leren, jaha), denk ik aan Cook Brummer.

Zal er overlast van het AZC komen? Misschien. Maar dat is helemaal niet de afweging. Het gaat hier om mensen die níks hebben, van wie het huis is platgebombardeerd, van wie familieleden zijn omgekomen. Zullen ze moeite hebben met integreren? Wellicht. Maar dan kunnen we twee dingen doen: onze angst- en haatgevoelens laten spelen, en AZC WEG ERMEE op de muur kalken, of ons hart laten spreken en ons aanmelden als vrijwilliger. Ik kies voor dat laatste.