Sinds een paar weken mediteer ik veel. Ik heb daar een schreeuwend duur app-abonnement voor afgesloten op Calm, een meditatie-app die me dagelijks laat ontspannen en reflecteren. Tijdens mijn meditatiesessies kwam ik erachter dat ik toch nog wel heel veel stress ervoer. Ik besloot te onderzoeken hoe dat kon.
Ik ontdekte dat stress vooral optreedt als ik iets moet doen waar andere mensen iets van kunnen vinden: werk opleveren, een offerte maken, uitleggen waarom ik iets wel of geen goed idee vind, iemand om een gunst vragen… Je snapt me. In al deze situaties ben ik nerveus dat iemand onverhoopt boos op me wordt, terwijl ik me van geen kwaad bewust was.
het foute neurotype
Deze week werkte ik ook aan mijn boek; ik deed research, las artikelen over spiegelen, inleven en de Theory of Mind. De “experts” van de oude stempel zouden zeggen dat ik stress heb, omdat het mij aan Theory of Mind ontbreekt. Recentere papers ontkrachten dat; inleven is een concept dat twee kanten op werkt, en het is niet zo dat ik, omdat mijn neurotype nu eenmaal in de minderheid is, fout ben.
Zo is het mij wel geleerd. “Lelijk!” antwoorden op de vraag “Wat vind je van mijn nieuwe jurk?” Fout! “Nee, dank je” antwoorden op het voorstel de trouwfoto’s van schoonzuslief te bekijken? Fout! “Maar kijk, hier ontbreekt het jou aan Theory of Mind, je snapt niet wat mensen bedoelen!” Fout.
Dingen vragen terwijl je eigenlijk het antwoord niet wil horen. Liegen om bestwil. Jezelf over grenzen pushen omdat een ander dat wil. Het zijn voorbeelden van gedrag dat niet lekker zit bij mensen met een autistische denkwijze. Is dat verkeerd? Is dat een gebrek? Niet per sé. Het is een verschil. Maar omdat de neurotypische mens de dienst uitmaakt, wordt autistische gedrag als problematisch aangemerkt.
code-switchen
Ik leerde dat al van jongs af aan. Vooral op de middelbare school moest ik me aanpassen: code-switchen, noemen ze het in de linguïstiek. Enthousiast zijn over wiskunde? Not done. Lachen om pesterijen in de klas? Schijnbaar de bedoeling, al zag ik niet in wat daar nu zo grappig aan was. Eerlijk antwoord geven op de vraag van klasgenoot A. of haar kont dik is? Ab-so-luut níet de bedoeling. Oeps.
Wie maar vaak genoeg hoort dat autistisch gedrag bot, ongezellig of anderszins niet oké is, gaat zich aanpassen. Want niemand wil onaardig gevonden worden, buiten de groep vallen, of gepest worden. Zelfs niet de stille autist die nooit iets zegt.
Aanpassen is lastig, want het gaat in tegen alles wat in de autistische aard zit. Ik probeerde verschillende dingen: overal “ja” op zeggen (maar dat werkte niet, want dan maken mensen misbruik van je, of word je zelf gewoon heel ongelukkig), de situatie dood-analyseren, of heel goed naar anderen kijken. Ondertussen stijgt de angst, want er hangt nogal wat vanaf. Acceptatie. Vriendschap. Werk. Soms zelfs liefde.
mezelf zien
Hoewel ik inmiddels weet dat mezelf zijn het beste voor me is, kan ik nog steeds nerveus worden in de buurt van anderen. Je zou kunnen zeggen dat het door autisme komt. Je zou ook kunnen zeggen dat het door een gebrek aan acceptatie komt. Maar zelfs bij iemand die me compleet accepteert, voel ik me niet altijd op mijn gemak. Zo hardnekkig zijn de ingesleten patronen.
Wat ik hiermee wil? Niks. Ik observeer, zoals de meditatie-app mij zo mindful aanraadt. Ik observeer dat dit gebeurt, elke keer als in de angst voel opkomen. Wetende dat de angst ook weer weggaat. Adem in. Adem uit.
9 reacties op “Autistisch code-switchen”
Je kunt niet meer reageren.
Mooie observatie, en het lijkt me juist fijn om iemand in m’n omgeving te hebben die zo betrouwbaar en eerlijk is…
Ik moest even 2 keer lezen voordat ik begreep wat je bedoelde (het voorbeeldstukje) dat niet/moeilijk aanvoelen dat eerlijkheid niet altijd gewenst is, lijkt me absoluut vermoeiend als je toch “sociaal” wilt doen.
Ik begrijp het uitgangspunt van de autist (mag ik dat zo generaliserend opschrijven?) dat voor eerlijkheid zal gaan omdat er immers om een mening word gevraagd. Het is inderdaad een hele logische redenering. Maar helaas leven wij mensen in een sociale omgeving met een heleboel (ongeschreven) sociale regels, en dan blijkt idd dat absolute eerlijkheid toch niet gewaardeerd wordt.
Ik herken het idd bij mijn zoon van 9 die eerlijk verteld wat hij vind van bepaalde zaken, en dat ik dan probeer te vertalen naar mijn dochter van 11 die best gevoelig is en zich alles aantrekt.
Maar goed dat je jezelf zo fijn kan analyseren, zelfinzicht kan je helpen. Zo hoef je er niet voor weg te lopen of blijven hangen in een stress gevoel, maar weet je dat het weer overgaat
Maar da’s dus net het ding: die sociale regels zijn gemaakt door de neurotypischen, omdat zij zich daar het beste bij voelen.
In Autistiland zouden wellicht juist de gevoelige mensen, die gekwetst zijn door een eerlijk antwoord, als de afwijkende partij worden gezien. Zij zouden dan cursussen krijgen om de waarheid te accepteren oid.
Als je gaat reizen, zie je al hoe cultureel verschillend sommige dingen zijn.
Als je anders bent dan de rest is er de kans dat je afgewezen wordt en dat voelt in het diepste van je binnen als een iets te groot gevaar/risico (afwijzing betekende in de pre-historie een vroege dood) dus krijg je een alarmpje dat jet misschien staat te gebeuren. Stress is dat alarmpje.
Godsgruwelijk vermoeiend als je nu eenmaal anders bent.
Goed om te horen dat je jezelf niet meer aanpast tenminste! Maar dan blijf je dus wel zitten met dat prehistorisch stressdingetje. Mindful your way out of it!
Ik heb dit weekend voor het eerst je blog ontdekt (via de vanalles op google – altijd leuk om zo te dwalen) maar vind dat je echt leuk anders bent. Maar dat is alleen maar mijn mening. Je blinkt wat mij betreft echt uit in zoveel dingen; fotografie, websites, schrijven, humor, intelect.. en vast nog veel meer als Disney, Pokemon, treindingen, Tokyo en wat zag ik allemaal nog meer langskomen.
Leuk om alles mee te maken vanaf de zijlijn en dank dat je (juist) zo open overal in bent. Laat maar zien aan de wereld, anders en wel.
Dankjewel voor je lieve comment!
Kom je site net tegen. Heel herkenbaar dit. Heb net je boek gereserveerd!
Bij mij op de middelbare school was het vooral dat enthousiasme (bijv. interesse in bepaalde onderwerpen) blijkbaar totaal niet cool werd gevonden. Nu weet ik wel beter, mijn enthousiasme is juist één van mijn beste eigenschappen.
Ik ben trouwens ook heel enthousiast over linguïstiek, heb jij daar ook iets mee gedaan?
Hey! Nee, verder niks mee gedaan, alleen altijd geblogd. Thanks voor je aankoop!
Ook hier zeer herkenbaar,alleen vervang ik voor mezelf het begrip angst in anxiety ! Beiden hebben dezelfde etymologische roots,
echter, ik ervaar het niet zozeer als angst maar als onrust, pittige onrust weliswaar maar geen echte angst.
Ah well, you say tometo and I say tomato,we komen er wel uit.
Groet, ben benieuwd naar je boek, door een roze bril niewaar, had ‘m niet meteen door.
Koen
oh echt herkenbaar! Ik realiseer me eigenlijk pas dat ik ws autistisch ben (vrouw, net zo oud als jij) en er valt zoveel op zn plek! Dat je idd zelfs bij goede vriendinnen nog die stress kunt ervaren. Ik heb bijv 2x bij goede vriendinnen niet dolenthousiast op hun trouwjurk gereageerd. Was gewoon niet helemaal mijn stijl :-) (realiseer ik me nu… maar vooral 1 van hen was er echt flink door gekwetst) maar ja dat is dus typisch iets waar je ALTIJD dolenthousiast op zou moeten reageren… ik ga lekker je blog doorstruinen en heb je boek al besteld :-)